നബി -ﷺ- യും സ്വഹാബികളും ഇഅ്തികാഫ് ഇരുന്നിരുന്നുവെന്നും, അവരെ പിൻപറ്റുന്നത് മഹത്തരമായ പുണ്യകർമ്മമാണെന്നതും മാറ്റിനിർത്തിയാൽ ഇഅ്തികാഫിന്റെ മഹത്വങ്ങൾ പ്രത്യേകം എടുത്തു പറയുന്നതോ, അതിന് ഇന്നയിന്ന പ്രതിഫലങ്ങൾ ലഭിക്കുമെന്നോ അറിയിക്കുന്ന ഹദീഥുകൾ ഒന്നും തന്നെ സ്ഥിരപ്പെട്ടു വന്നിട്ടില്ല.
അബൂദാവൂദ് ഇമാം അഹ്മദിനോട് ചോദിച്ച ചോദ്യങ്ങളിൽ (മസാഇൽ) ഇപ്രകാരം കാണാം: ‘ഞാൻ അഹ്മദിനോട് ചോദിച്ചു: ഇഅ്തികാഫിന്റെ ശ്രേഷ്ഠത അറിയിക്കുന്ന വല്ല ഹദീഥും താങ്കൾക്ക് അറിയുമോ?! അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: ദുർബലമായ (സ്ഥിരപ്പെടാത്ത) ഹദീഥുകളല്ലാതെ ഒന്നും വന്നിട്ടില്ല.” (മസാഇലു അബീ ദാവൂദ്: 96)
എന്നാൽ ഇത് ഇഅ്തികാഫിന്റെ മഹത്വം ഇടിച്ചു കാണിക്കുന്ന കാര്യമേയല്ല. എത്രയോ മഹത്തരമായ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകം പ്രത്യേകം ശ്രേഷ്ഠതകൾ പറയപ്പെടാതെ പോയിട്ടുണ്ട്. ഇഅ്തികാഫ് സുന്നത്തായ കാര്യമാണ്; വാജിബായ കാര്യങ്ങളിൽ എത്രയോ വിഷയങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകം ശ്രേഷ്ഠതകൾ പറയുന്ന ഹദീഥുകൾ കാണാൻ കഴിയില്ല. അതൊന്നും അവയുടെ മഹത്വമോ സ്ഥാനമോ കുറക്കുന്നില്ല. അല്ലാഹു ഒരു പ്രവർത്തനത്തിന്റെ പ്രതിഫലവും പറഞ്ഞില്ലെങ്കിലും അവൻ ചെറിയ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് പോലും മഹത്തരമായ പ്രതിഫലം നൽകുന്ന ശകൂറാണ് എന്ന ഒരൊറ്റ കാര്യം മതി ഇഅ്തികാഫ് പോലൊരു മഹത്തരമായ പ്രവർത്തനത്തിന് എന്തു വലിയ പ്രതിഫലമായിരിക്കും അല്ലാഹു ഒരുക്കി വെച്ചിരിക്കുന്നത് എന്ന് ഒരു മുസ്ലിമിന് മനസ്സിലാകാൻ.
അല്ലാഹു പറയുന്നു:
مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً ۖ وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿٩٧﴾
“ഏതൊരു ആണോ പെണ്ണോ അല്ലാഹുവിൽ വിശ്വസിച്ചു കൊണ്ട് സല്കര്മ്മം പ്രവര്ത്തിക്കുന്ന പക്ഷം നല്ലൊരു ജീവിതം തീര്ച്ചയായും ആ വ്യക്തിക്ക് നാം നല്കുന്നതാണ്. അവര് പ്രവര്ത്തിച്ച് കൊണ്ടിരുന്നതില് ഏറ്റവും ഉത്തമമായതിന് അനുസൃതമായി അവര്ക്കുള്ള പ്രതിഫലം തീര്ച്ചയായും നാം അവര്ക്ക് നല്കുകയും ചെയ്യും.” (നഹ്ല്: 97)
ഇമാം സുഹ്രി -رَحِمَهُ اللَّهُ- പറയുന്നു: “ജനങ്ങളുടെ കാര്യം അത്ഭുതം തന്നെ! അവരെങ്ങനെയാണ് ഇഅ്തികാഫ് ഉപേക്ഷിക്കുക. നബി -ﷺ- പല (സുന്നത്തായ) പ്രവർത്തികളും ചിലപ്പോൾ ചെയ്യുകയും പിന്നീട് ഉപേക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യാറുണ്ടായിരുന്നു. എന്നാൽ അവിടുന്ന് മരിക്കുന്നത് വരെ ഇഅ്തികാഫ് ഉപേക്ഷിച്ചിട്ടില്ല.” (ഉംദതുൽ ഖാരീ: 12/140)